معرفی محدوده و جایگاه آن در شهر

معرفی منطقه6

- منطقه 6 اصفهان یکی از مناطق پانزده گانه ی شهرداری اصفهان است که در پهنه ی جنوب شرقی شهر واقع شده است. این منطقه از شمال با مناطق 3 و 4، از غرب با منطقه5 و از شرق و جنوب با اراضی نظامی و پهنه های حاشیه ی زاینده رود هم مرز و هم جوار است.

- مساحت پهنه ی منطقه 6 ، 2280 هکتار می باشد.

- این منطقه به دلیل مکانی مناسب (قرارگیری در جنوب شهر اصفهان)، هم جواری با پهنه های سبز حاشیه ی زاینده رود و همچنین نزدیکی و سهولت دسترسی به مراکز شهری و شریان های ارتباطی با کارکردهای فرا منطقه ای با اقبال عمومی روبرو است.

  معرفی محدوده ی مورد مطالعه (محله همت آباد)  و ویژگی های آن

1 - موقعیت و جایگاه در تقسیمات شهری

- محدوده ی همت آباد در جنوب شرقی منطقه ی 6 واقع شده است.

- این محدوده  از شمال و شرق به خیابان سپهسالار، از غرب به خیابان سجاد و از جنوب به خیابان سیم خاردار( اراضی نظامی) محدود می گردد.

2- جایگاه محدوده در گونه بندی بافت فرسوده.

- بافت فرسوده واقع در بلوک شهری همت آباد مساحتی بالغ بر 624881 متر مربع (5/62 هکتار) را شامل می گردد که 98/2% از مساحت کل بافت فرسوده ی شهر اصفهان است.

- بافت فرسوده ی واقع در این بلوک شهری از گونه ی بافت فرسوده با پیشینه ی اسکان غیر رسمی است.

3- پیشینه ی شکل گیری

- همت آباد تا زمان پهلوی اول خارج ازمحدوده ی قانونی شهر قرار داشت. به تدریج با استقرار کاربری های مقیاس شهری در جنوب رودخانه ی زاینده رود به محل سکونت کارگران و طبقه ی کم در آمد تبدیل  شد. با توجه به حاشیه ای بودن و قیمت پایین زمین در این محدوده، طبقه ی کم در آمد به این منطقه روی آورده و زمین ها را تصرف کرده یا خریداری نموده و با ساخت و سازهای نازل همت آباد را  که به نام مفت آباد معروف گردیده بود و به صورت اسکان غیر رسمی شکل دادند. 

صورت مسئله و تدوین اهداف اولیه از تهیه طرح

محله همت آباد با دارا بودن ویژگی های کالبدی فرسودگی اعم از؛ ریزدانگی ، نفوذ ناپذیری و ناپایداری بناها، با مساحتی حدود 5/62 هکتار، 3% از محدوده بافت فرسوده شهر اصفهان را به خود اختصاص داده است. علیرغم قرار گیری این محله در مجاورت محله های نوساز و همچنین ارائه برنامه ریزی های شهری ویژه در این محدوده طی سال های اخیر، هیچگونه عملیات نوسازی چشم گیری اتفاق نیفتاده است. این در حالی است که محله از پتانسیل اقتصادی بالایی برخوردار است و در نزدیکی این محدوده در محله های سپهسالار، آبشار و مرداویج سرمایه گذاری های کلانی در امر نوسازی و به صورت خصوصی صورت می گیرد.

تجربه ی طرح ها و برنامه ریزی های شهری قبلی در این محدوده نشان می دهد هرگونه مداخله که در تقابل با منافع مالکین فعلی باشد با مخالفت عمومی مواجه گشته و مانع انجام هرگونه عملیات نوسازی خواهد شد. ضمناً با توجه به پیچیدگی شرایط کالبدی در این محدوده، ایجاد رونق اقتصادی و حرکت به سمت نوسازی، جز با تغییر اساسی در شکل و فرم بافت شهری آن امکان پذیر    نمی باشد.

از طرفی وقتی نوسازی به صورت محله ای و در واحد های همسایگی مطرح می گردد، با توجه به اینکه معمولاً در بافت های فرسوده، به دلیل زندگی چندین ساله ی ساکنین، روابط اجتماعی ویژه ای شکل گرفته است، به نظر می رسد نوسازی بدون در نظر گرفتن نوع روابط اجتماعی شکل گرفته و نگاه صرف به نوسازی، منجر به آبادانی آن محله نخواهد شد و بسیاری از هویت های اجتماعی محله از بین خواهد رفت. ضمن اینکه معمولاً ساکنین در محلات فرسوده از شرایط مالی مناسبی برخوردار نیستند و با توجه به ارزش پایین املاکشان، امکان بالا بردن سطح کیفی زندگی برایشان مقدور نخواهد بود.

لذا اساس اولیه ی تهیه طرح و تعیین روش مداخله در این گزارش بر مبنای ایجاد ارزش افزوده زمین و افزایش سرمایه مالکین و البته توزیع عادلانه منافع حاصل از نوسازی برای همه مالکین می باشد.

به طور خلاصه می توان اهداف اولیه از تهیه طرح را این چنین بر شمرد؛

1-      بهبود کیفیت محیطی  2-  نوسازی جمعی و محله ای  3-  ایجاد رونق اقتصادی  4- حفظ مالکیت مالکین

درمجموع دستیابی به توسعه ی موزون، متعادل و پایدار شهری با استفاده از ظرفیت های موجود کالبدی، اقتصادی و اجتماعی در محدوده و حفظ جمعیت ساکن در محدوده از طریق مشارکت اهالی در نوسازی محله و فراهم کردن امکان زندگی سالم، ایمن و استاندارد از طریق ارتقاء سطح کیفی محیط زندگی ساکنین، از اهداف اصلی این مطالعه می باشد.